Jaslar xalqımızdıń altın fondı
Búgingi kúni Ózbekstan Respublikası xalqınıń 60 procentin jaslar quraydı. Statistikalıq maǵlıwmatlarǵa qaraǵanda, hár jılı elimizdiń miynet bazarına 600 mıńnan artıq jigit-qızlar kirip kelmekte. 2030-jılǵa barıp, bul kórsetkish 1 millionǵa jetedi.
Sonlıqtan jaslardıń bántligin támiyinlew, umtılıslarına sharayat jaratıw mámleketimizdiń baslı siyasatına aylanǵan.
Ózbekstan Respublikası Prezidenti Shavkat Mirziyoyev 14-fevral kúni elimiz jasları menen menen sóylesiwinde de usınday áhmiyetli máseleler dodalandı. Videoselektor túrinde ótken ushırasıwda mámleketimiz Basshısı sóziniń basında bul ushırasıwdan quwanıshlı ekenin atap ótip, jaslardı xalqımızdıń altın fondı, dep atadı.
Ushırasıwda Húrmetli Prezidentimiz jaslar isbilermenligin qollap-quwatlawǵa qaratılǵan 3 áhmiyetli hújjetke qol qoyǵanın málim etti.
Birinshi hújjetke bola, Jaslar agentligi janında qor dúzilip, oǵan 100 million dollar qarjı ajıratıldı. Endigiden bılay elimizdegi isbilermen jaslarǵa 2,5 milliard sumǵa shekem jeńilletilgen kreditler berilip, startap joybarlarǵa 2 milliard sumǵa shekem investiciya kirgiziledi.
Ekinshi qarar tiykarında bolsa, joqarı oqıw ornı pitkeriwshileriniń bántligin támiyinlew boyınsha jańa sistema jolǵa qoyıladı. Bunıń ushın Milliy bankke 100 million dollar baǵdarlap, olardıń baslama hám ideyaların joybarǵa aylandırıw boyınsha bank xızmetleri engiziledi.
Sonday-aq, hújjetke bola, Aloqabank jaslardıń biznes joybarların qollap-quwatlawshı tayanısh bankke aylandırılıp, oǵan 200 million dollar beriledi. Aloqabank ózin-ózi bánt etken jaslardıń joybarları ushın 100 million sumǵa shekem 7 jıl múddetke jeńilletilgen mikroqarız ajıratadı.
Sonday-aq, jeke tártiptegi isbilermen bolǵan, keminde 20 jastı jumısqa alıp, kishi kárxana ashqan hám oqıw orayın shólkemlestirgen jas isbilermenlerge 7 jıl múddetke 5 milliard sumǵa shekemgi jeńilletilgen kredit beriledi. Bank kreditleriniń keminde 30 procenti hayal-qızlar isbilermenligi ushın qaratıladı.
Bizge belgili, bıyıl derlik 5 million 200 mıń xalıqtı bánt etiw mólsherlengen. Onda jaslardıń úlken ornı bar.
Máselen, qıytaq jer hám atızınan nátiyjeli paydalanıp, keminde 100 million sum dáramat alǵan jaslarǵa ápiwayılastırılǵan tártipte jer ajıratıladı. Sanaat ipotekası arqalı tayar óndiris maydanın alǵan jas isbilermenge jeńilletilgen shártlerde úskeneler de alıp beriledi. Xızmet kórsetiw tarawında jaslardı jumısqa alıp, keminde 3 million sum aylıq tólegen kárxanalarǵa sociallıq salıq 1 procent boladı.
Jasırarlıǵı joq, kreativ ekonomika tarawlarında jumıs islep atırǵanlardıń 98 procenti jaslar quraydı. Ótken jılı bul boyınsha nızam qabıl etilip, huqıqıy tiykarları belgilendi.
Endi aymaqlarda da kreativ industriya parkleri qurıladı. Olardıń rezidentlerine 2030-jıldıń aqırına shekem jeńilletilgen salıq rejimi qollanadı. Bul baǵdarda biznes mektepleri shólkemlestirilip, biznes alıp barıw hám elektron kommerciya sıyaqlı xızmet kórsetiwdiń innovaciyalıq usılları úyretiledi.
Jumıs tabıwda shet tillerin biliw oǵada áhmiyetli. Sonıń ushın shetki aymaqlarda shet tillerine qánigelesken oqıw orayların ashqan maman jaslarǵa 120 million sumǵa shekemgi procentsiz ssuda beriledi. Sonday-aq, jeke menshik oqıw oraylarında shet tillerin úyrenetuǵın jaslarǵa tólemleri «2+6» ay túrinde qaplap beriledi.
IT tarawında «Bir million programmist» joybarına qosımsha 300 mıń jaslar tartıladı. «Sanlı sociallıq ekosistema»nı engiziw boyınsha uzaq múddetli strategiya islep shıǵıladı.
Kámbaǵallıqtan shıǵıwdıń eń nátiyjeli sheshimi de – bul bilimlendiriw. Sonıń ushın bunday shańaraqlardıń perzenti procentsiz tálim krediti, qosımsha grant, shártnama tólemine járdem arqalı oqıwǵa qollap-quwatlanadı. Bilimge qushtar, biraq shańaraqlıq sharayatı awır bolǵan jaslardı sırt elde oqıtıw boyınsha jańa sistema – «Aydın keleshek» joybarı engiziledi.
Jaslar agentligi sırt elde oqıp atırǵan hár bir studentke qáwender boladı. Bilimli jigit-qızlar dúnyanıń «Top-100» joqarı oqıw orınlarına jiberilip, oqıw hám jasaw qárejetleri qaplap beriledi. Sırt elde oqıp kelgenler milliy kadrlar rezervine kirgizilip, mámleketlik uyımlarǵa tańlawsız jumısqa alınadı.
Bunnan tısqarı, reytingi joqarı xalıqaralıq universitetlerde ilimiy dáreje alǵan 35 jasqa shekemgi jas ilimpazlarǵa turaq jay ushın 10 jıl múddetke 800 million sumǵa shekemgi procentsiz ssuda ajıratıladı. Abıraylı xalıqaralıq pán olimpiadalarında jeńimpaz hám sıylı orın iyeleri bolǵanlar ushın bir mártelik aqshalay sıylıq muǵdarı 5 esege arttırıladı.
Energetika, transport, urbanizaciya, zamanagóy arxitektura, medicina baǵdarlarında «El-yurt umidi» qorınıń kvotaları kóbeytiledi. Áskeriy bilim beriw orınlarınıń úlgili tıńlawshıları ushın «Joqarı bas sárkarda» mámleketlik stipendiyası engiziledi.
Kelesi oqıw jılınan baslap oqıwshılar arasında injenerlik olimpiadaların hám tańlawlar ótkeriw jolǵa qoyıladı. Jeńimpaz bolǵan pitkeriwshi jaslar texnika joqarı oqıw orınlarına grant tiykarında oqıwǵa kiredi.
Usılar menen bir qatarda, ótkerilgen májiliste jas áwladta milliy ruwxıylıqtı qáliplestiriw, ideyalogiyalıq basımlar hám zıyanlı informaciyalardan qorǵaw máselelerine de toqtap ótildi. Tárbiyası awır balalarǵa ayrıqsha mehir-itibar kórsetiw, ómirde ornın tabıwına járdemlesiw zárúr ekenligi aytıldı.
Watansúyiwshilik ruwxın kúsheytiw maqsetinde 10-11-klass oqıwshıları arasında «Vatan tayanchi» háreketi baslandı. Oǵan 300 mıńnan aslam jaslar qamtıp alındı.
Endi bul háreket kásip-óner mektebi, texnikum hám jeke menshik bilimlendiriw shólkemlerinde de jolǵa qoyılıp, 1 million oqıwshı qamtıp alınadı. Olardıń arasında hár qıylı tańlaw hám jarıslar shólkemlestiriledi. Sonday-aq, máhállelerde «Shijoat va ǵayrat» sport oyınları ótkeriledi. Jeńimpaz máhállelerge sport imaratı qurılıp, qurallar menen támiyinlenedi. «Vatan tanchi» hám «Shijoat va ǵayrat» jarıslarınıń jeńimpazlarına áskeriy bilimlendiriw orınlarına kiriw ushın usınıs beriledi.
Prezidentimizdiń jaslarımızdıń tálim-tárbiyası hám keleshegine degen atalarsha ǵamqorlıǵı hám qollap-quwatlawları qaraqalpaqstanlı jaslarǵa da úlken quwanısh baǵıshlap, olardıń erteńgi kúnge degen isenimin bekkemledi.
Bizler elimiz Basshısınıń bunday baslamaların qollap-quwatlap, jaslardıń joqarı oqıw orınlarında oqıp, bilim alıwı hám erteńgi kúni mámleketimiz ushın jetik qánigeler bolıp jetilisiwi ushın barlıq qolaylı sharayatlardı jaratıp beriwge bar kúshimizdi jumsaǵan halda háreket etemiz. Sebebi, jaslar elimizdiń erteńgi aydın keleshegi, Prezidentimizdiń aytıp ótkenindey xalqımızdıń altın fondı bolıp tabıladı.
Jaslar máseleleri hám ruwxıy-aǵartıwshılıq isleri boyınsha
direktor orınbasarı Hamza Abdijaliev
скачать dle 12.1