Ешкилердиң нәсил қалдырыў ушын гүресиў қәбилети
Бул қәбилет жүдә күшли раўажланған болып, текелер нәсил қалдырыў ушын саатлар даўамында бири-бири менен урысыўы ҳәтте жарақатлаўы мүмкин, олар бул дәўирде азықланыўды да тоқтатады. Ана ешкилерде жынысый цикл 17-19 сутка даўам етип, оларда жынысый түске келиў активлеседи. Буннан тысқары ешкилердиң биологиялық қәсийетлери төмендеги жағдайларда айқын көринеди:
ешкилердиң шақы өз-ара бир-бирине жақын жайласып, шақы спирал бойынша буралған (қойларда горизонтал), кесе-кесими үшмүйеш формада (қойларда квадрат формада) болады;
ешкилер майды тери асты ҳәм мускул талшықлары арасына емес, бәлким ишки органларында көп дәрежеде топлайды;
ешкилердиң териси беккем, ҳәрекетшең ҳәм эластик;
ешкилер дерлик туберкулёз кеселлиги менен кеселленбейди;
ешкилердиң хромосомалар саны 60, қойларда 54, сол себепли олар өз-ара шағылыспайды;
барлық ешкилердиң жүни түлейди;
ешки түгити қой жүнинен беккемлиги, жиңишкелиги ҳәм ийирилиў қәсийети бойынша үстинлик қылады. Ешки түгити талшығында тенгешелер (чешуйка) муғдарының азлығы себепли жақсы боялыў қәсийети менен тәрийпленеди.
Ешкилер жүниниң майы кем (1,5-5,0%) лиги себепли таза талшық шығымы 75,0 ден 99,0 % ге шекемди қурайды.
Ешкилердиң ҳәр еки жынысында да сақалы бар.
Ешкилер экстеръериниң ең зәрүр қәсийети енсиз дене, тар арқа ҳәм тегис қабырғалылығы.
Ешкилер бийикликтеги ямаса қалтыс қыялықлардағы жайлаўларда бағыўды жақтырады.
Жоқарыда атап өтилген әмеллердиң ҳәммесин ешкилерди өршитиў ҳәм сақлаўда итибарға алыў зәрүр, себеби бул әмеллер ешкилердиң саламатлығына сондай-ақ хожалық өнимдарлығына да сезилерли дәрежеде тәсир көрсетеди.


Зооинженерия кафедрасы баслығы Амина Торешова
скачать dle 12.1